مدل های کسب و کار - بخش 3

انواع مدلهای کسب و کار – 10 مورد آخر

مدل کسب و کار دسته بندی کردن (Bundling Business Model)

دسته‌بندی کردن یکی از مدل‌های کسب و کار بوده که در آن شرکت‌ها، محصولات یا خدمات را با هم ترکیب می‌کنند تا یک پکیج را به مشتریان ارائه دهند. در این مدل، محصولات و خدماتِ متنوعی با قیمت نهایی پایین‌تر، عرضه می‌شود. این روش برای شرکت‌هایی مناسب است که می‌توانند محصولات یا خدمات مختلف خود (که به هم مرتبط هستند) را در قالب یک پکیج به مشتریان بفروشند.

مدل کسب و کار بی واسطه گری (Disintermediation Business Model)

در این مدل، شرکت‌ها به کمک استراتژی‌های فروش و بازاریابی، شخص سوم یا همان واسطه‌ی فروش را حذف کرده و به‌صورت مستقیم محصولات یا خدمات خود را به مشتریانشان ارائه می‌دهند. سازمان‌هایی که از این مدل کسب و کار پیروی می‌کنند، مستقیماً با مشتریان و مصرف‌کنندگان در ارتباط هستند؛ شایان ذکر است که این ارتباط به کمک کانال‌های مختلفی مانند: اینترنت، نمایندگی‌ها و… شکل می‌گیرد.

مدل کسب و کار جزئی سازی (Fractionalization Business Model)

با استفاده از مدل کسب و کار جزئی‌سازی، شما قادر خواهید بود تا به‌جای فروشِ یکجایِ یک محصول، آن را به‌صورت جزء به جزء بفروشید؛ اما یعنی چه؟ امروزه برخی از رستوران‌ها به‌جای اینکه پیتزا را به‌صورت کامل بفروشند، به مشتری اجازه می‌دهند که پیتزاها را به‌صورت اسلایسی (تکه‌تکه) انتخاب کنند و هر تعداد که نیاز داشتند بخرند. خوبی این مدل از کسب و کار در این است که شما می‌توانید با فروش از طریق جزئی‌سازی، سود بیشتری کسب کنید.

مدل کسب و کار استفاده به ازای پرداخت (Pay As Go Business Model)

بر طبق این مدل، مشتریان بر اساس میزان مصرف خود از محصولات یا خدمات، هزینه پرداخت می‌کنند و مجاز هستند هرچقدر که می‌خواهند مصرف کنند، به شرطی که هزینه‌ی آن را پرداخت نمایند. گفتنی است که این مدل در شرکت‌ها و صنایع تأمین انرژی (گاز، آب، برق، سوخت) و همچنین شرکت‌های ارائه دهنده‌ی سرویس‌های ارتباطی (تلفن، موبایل، اینترنت و…) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مدل کسب و کار ارائه محصول به‌عنوان خدمت (Product As a Service Business Model)

همان طور که از اسمش پیدا است، در این مدل کسب و کار، شما یک محصول را به‌عنوان یک خدمت، به افراد مختلف ارائه می‌دهید. مثال‌های زیادی از این مدل کسب و کار وجود دارد اما ملموس‌ترین آن‌ها، مغازه‌هایی هستند که برای شما اسناد و مدارک را کپی می‌زنند؛ در این مغازه‌ها، صاحب مغازه یک دستگاه فتوکپی (محصول) خریداری کرده است و برای شما اسنادی و مدارکی که لازم دارید را کپی یا چاپ می‌کند (خدمت).

مدل کسب و کار استاندارد سازی (Standardization Business Model)

استانداردسازی به معنای جهانی کردن یک سرویس است که این سرویس، زمانی یک سرویسِ شخصی‌سازی‌شده بود. این امر به دلیل راحتی و قیمت پایین باعث جذب مشتریان می‌شود. توضیح بیشتر آنکه بسیاری از سرویس‌ها در اوایل کار خود، به‌صورت محدود و برای مشتریانِ خاصی عرضه شدند، اما به کمک مدل کسب و کار استانداردسازی، این سرویس‌ها یا محصولات، قابلیتِ استفاده‌ی جهانی را پیدا کردند و افراد بیشتری جذب آن‌ها شدند. شایان ذکر است زمانی که یک سرویس در سطح جهانی و بین‌المللی عرضه می‌شود، نگهداری آن به نسبت کاری راحت‌تر خواهد بود و همچنین هزینه‌های ارائه‌ی سرویس برای مشتریان نیز کاهش خواهد یافت.

مدل کسب و کار لیزینگ (Leasing Business Model)

در طی کسب و کار لیزینگ، شما محصولات را (مخصوصاً در صنعت خودروسازی) به مشتریان خود تحویل می‌دهید و هزینه‌ی آن را در بلندمدت با سودی مشخص نسبت به خرید نقدی، دریافت می‌کنید. بسیاری از شرکت‌های خودروسازی در ایران و جهان، خودروهای خود را به‌صورت لیزینگی به مشتریان می‌فروشند.

مدل کسب و کار جوامع مبتنی بر کاربر (User Base Communities Business Model)

تقریباً تمامی پلتفرم‌های اجتماعی و شبکه‌های مجازی، از این مدلِ کسب و کار پیروی می‌کنند. در این مدل شرکت‌ها با توسعه‌ی پلتفرم اجتماعی، به کاربران اجازه می‌دهند که با یکدیگر ارتباط برقرار نمایند و حتی تبلیغات مختلفی را برای کسب و کار خود منتشر کنند؛ اما این شرکت‌ها از چه کانالی درآمد کسب می‌کنند؟

این مدل از کسب و کار 2 کانال درآمدی دارد:

کانال هزینه‌ی اشتراک

برخی از این پلتفرم‌ها برای مدتی محدود رایگان بوده و پس از آن، کاربران باید مبلغی را به‌عنوان حق اشتراک ماهانه، سالیانه و یا حتی اشتراک مادام‌العمر پرداخت کنند.

کانال انتشار تبلیغات

بسیاری از شرکت‌ها و برندهای بزرگ به شرکت‌های سازنده‌ی پلتفرم‌های اجتماعی، پول می‌دهند تا محصولات یا خدمات آن‌ها را در پلتفرم‌هایشان تبلیغ کنند؛ اگر از توییتر استفاده کرده باشید حتماً متوجه برخی بنرها و ویدیوهای تبلیغاتی در بین توییت‌ها شده‌اید، که این تبلیغات توسط خود شرکت توییتر و به درخواست برندها و شرکت‌های بزرگ صورت می‌گیرد.

مدل کسب و کار ترکیب امتیاز فروش و زنجیره فروش (Combination of chains and franchise Business Model)

در این مدل از کسب و کار، شرکت‌ها و کسب و کارهای مختلف، زنجیره تولید و فروش را با مدل حق امتیاز، ترکیب می‌کنند؛ به این معنی که یک کسب و کار، هم شرایط تولید، توزیع و فروش را فراهم می‌کند و هم حق امتیاز استفاده از نام تجاری خود را به افراد مختلف می‌فروشد. معروف‌ترین شرکتی که از این مدل پیروی می‌کند، «استارباکس» می‌باشد؛ این شرکت حق امتیاز استفاده از نام تجاری خود را به افراد مختلف می‌فروشد و همچنین مواد اولیه و دستورات تهیه را برای آنها تأمین می‌نماید. نمونه‌های ایرانی این مدل از کسب و کار عبارت‌اند از: قهوه‌فروشی‌های زنجیره‌ای ویونا و لمیز.

مدل کسب و کار یک به یک (One-for-one Business Model)

مدل کسب و کار یک به یک را می‌توان مدل کارآفرینی اجتماعی هم نامید. این مدل ترکیبی از سرویس‌ها و خدمات دولتی و خصوصی بوده که در آن دولت به شرکت‌های خصوصی کمک می‌کند تا رشد کنند؛ و در عوض این کمک‌ها، شرکت‌هایی که با این مدل کسب و کار فعالیت می‌کنند، خدمات اجتماعی را به افراد مختلف و نیازمندان ارائه می‌دهند. معروف‌ترین شرکتی که با این مدل کسب و کار فعالیت می‌کند، شرکتی به نام TOMS Shoes می‌باشد؛ این شرکت به ازای هر جفت کفشی که می‌فروشد، یک جفت کفش را به‌صورت رایگان به کودکان و افراد نیازمند در مناطق محروم، اعطا می‌کند.